Μεταλλεία, τοξικά και Κιλκίς

Όταν, δυο περίπου χρόνια πριν, θεωρήσαμε καθήκον μας να ενημερώσουμε τους εντελώς ανύποπτους πολίτες του Κιλκίς για το τι ακριβώς θα σήμαινε γι’ αυτούς η εγκαθίδρυση μιας τόσο εκτεταμένης, όσο η προτεινόμενη από το ΥΠΕΚΑ, μεταλλευτικής δράσης στα Κρούσια - και στο Πάικο αρχικά -, γνωρίζαμε ότι θα περάσουμε από ένα στάδιο καχυποψίας, αμφισβήτησης των προθέσεών μας, ακόμα και απόδοσης σε μας αφανών ιδιωτικών ή πολιτικών κινήτρων ή εξυπηρέτησης δήθεν των συμφερόντων άλλων, ανταγωνιστικών προς την  ενδιαφερόμενη και σχεδόν μόνη υποψήφια τότε να αναλάβει το έργο εταιρεία.

Εμείς, παρόλα αυτά, τον λόγο μας τον είπαμε, όπως είχαμε καθήκον. Ενημερώσαμε όσο μπορούσαμε την κοινωνία του Κιλκίς για τα σχετικά και τις ιδιαιτερότητες της εξόρυξης που αποβλέπει στην απόληψη γραμμαρίων μετάλλων από την κατεργασία τόνων πετρωμάτων και για τη σοβαρότατη περιβαλλοντική ζημιά που συνοδεύει μια τέτοιου τύπου εξορυκτική – μεταλλευτική δραστηριότητα: για τους κινδύνους σοβαρής μελλοντικής λειψυδρίας στο Δήμο Κιλκίς, για τους κινδύνους μιας πολύ πιθανής αχρήστευσης λόγω επιμόλυνσης με βαρέα και τοξικά μέταλλα του, λιγοστού ούτως ή άλλως, υπόγειου νερού στα απειλούμενα με κλιματική ερημοποίηση Κρούσια, για την τεράστια ποσότητα τοξικών μεταλλευτικών καταλοίπων που θα προκύψουν και θα μείνουν στον τόπο εκεί, αιώνια κληρονομιά και διαρκής απειλή. Ιδιαίτερα, για την παντελώς αποσιωπηθείσα από το ΥΠΕΚΑ παρουσία του τοξικού και καρκινογόνου ουρανίου στη Βάθη, σε ποσότητες μάλιστα πάνω από εβδομήντα φορές μεγαλύτερες από εκείνες του χρυσού. Ουρανίου που, αν το έργο υλοποιηθεί, θα βγει όλο στην επιφάνεια, από εκεί που είναι ασφαλώς θαμμένο, και θα αποτεθεί στα τέλματα μεταλλευτικών καταλοίπων, αποτελώντας μια συνεχή πηγή συναγερμού για τη Δημόσια Υγεία. Τα είπαμε όλα αυτά και εισπράξαμε και την αναμενόμενη και αναλογούσα καχυποψία και αμφισβήτηση, ενίοτε συνοδευόμενη και με λασπολογία.

Υπήρξε όμως και μια μεγάλη μερίδα της κοινωνίας του Κιλκίς που άκουσε τα επιχειρήματά μας με προσοχή, που ανησύχησε, που έψαξε στη συνέχεια μόνη της το πράγμα και που κατέληξε ύστερα από αυτό να έχει πεισθεί πως δεν την κοροϊδεύαμε υποτιμώντας τη νοημοσύνη της ή εξυπηρετώντας αλλότρια συμφέροντα. Και ανέλαβε αυτή πια και συνεχίζει το έργο της αποτροπής της εγκατάστασης των μεταλλείων στο Κιλκίς. Εκεί αισθανθήκαμε ότι ο δικός μας ρόλος της αφύπνισης, πληροφόρησης και ευαισθητοποίησης έχει εκπληρωθεί. Και αφήσαμε -χωρίς βέβαια να πάψουμε ποτέ να παρακολουθούμε, ενθαρρύνουμε και συμπαραστεκόμαστε όσο μπορούμε- τον σχετικό αγώνα κυρίως στους ίδιους τους αμέσως ενδιαφερόμενους πολίτες του Κιλκίς, αν και μια μεταλλευτική δράση τέτοιας κλίμακας θίγει ασφαλώς μια περιφέρεια πολύ ευρύτερη από τα στενά όρια του Δήμου Κιλκίς, ιδιαίτερα αν ληφθεί υπόψη και η πάντοτε συντελούμενη σε τέτοιες περιπτώσεις χωρική επέκταση των εξορυκτικών δραστηριοτήτων μετά την πρώτη εγκατάστασή τους (με υποψήφιες να συμπεριληφθούν τόσο τις χαρακτηρισμένες περιοχές στο Πάϊκο, όσο και την Ποντοκερασιά και παραπέρα περιοχές στο νομό Σερρών).

Σε λίγες μέρες θα εκδικαστεί η προσφυγή για την ακύρωση της απόφασης έγκρισης των πρακτικών της επιτροπής διενέργειας του δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού εκμίσθωσης του Δημόσιου Μεταλλευτικού χώρου στα Κρούσια. Δεν είναι όμως αυτός ο λόγος της σημερινής δικής μου επικοινωνίας. Είναι η αποκάλυψη πια και στο ευρύτερο κοινό των πρακτικών που χρησιμοποιούν γενικά οι μεταλλευτικές εταιρείες προκειμένου να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους αδιαφορώντας για τις εξαιρετικά βλαπτικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και για τους θανάσιμους κινδύνους για τη Δημόσια Υγεία.

Ένα μικρό ατύχημα χτες στη Ρεντίνα ήρθε να επιβεβαιώσει όσα φοβερά και τρομερά, στην κυριολεξία, καταγγέλλει στους αρμόδιους εισαγγελείς το “Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων” για τα αποθηκευμένα χήδην σε ανοικτούς χώρους τοξικά και επικίνδυνα υλικά σε Ολυμπιάδα και Στρατώνι και για την κατά παράβαση των κανόνων διακίνησης τέτοιων υλικών μεταφορά τους στη Σίνδο. Το λόγο παραπέρα επ’ αυτών έχουν τώρα οι αρμόδιοι εισαγγελείς.

Τέτοιες πρακτικές χρησιμοποιούνται σήμερα από τις μεταλλευτικές εταιρείες όχι μόνο σε τριτοκοσμικές χώρες αλλά και στη χώρα μας, που διαθέτει, όπως λέγανε -δεν ξέρω αν λένε ακόμα- όσοι μας αμφισβητούσαν, την αυστηρότερη περιβαλλοντική νομοθεσία και διαθέτει όλους τους απαραίτητους ελεγκτικούς μηχανισμούς που εγγυώνται πως το περιβάλλον και η Δημόσια Υγεία δεν κινδυνεύουν από τις μεταλλευτικές δραστηριότητες.

Δεν χαιρόμαστε καθόλου που οι δικοί τους ισχυρισμοί αποδεικνύονται λανθασμένοι και επιβεβαιώνονται οι δικοί μας, αφού αυτό γίνεται σε βάρος του περιβάλλοντος και της Δημόσιας Υγείας. Απλά, ξαναθυμίζουμε πως σε τέτοια θέματα δεν χωράει εφησυχασμός και τυφλή εμπιστοσύνη σε ένα κράτος που, είναι σαφές πια, έχει χάσει και τ’ αβγά και τα πασχάλια του.

Σαράντης Δημητριάδης, Ομότιμος καθηγητής Γεωλογίας - ΑΠΘ

πηγή: www.kilkis24.gr