FOCUS: Αιματηρές συγκρούσεις στη Χαλκιδική – Καναδοί εκμεταλλεύονται τα ελληνικά ορυχεία χρυσού

από antigoldgreece

Παρά τα κάποια μικρά και όχι σημαντικά λάθη (όπως τα 1.600 ευρώ στους νεοπροσληφθέντες!) το άρθρο του FOCUS είναι ανέλπιστα ακριβές! Ευχαριστούμε για τη μετάφραση τους “Πολίτες της ELDORADO”!

Τρίτη, 10.04.2012, 12:08 

• από το συντάκτη του FOCUS, Michael Odenwald

Μια καναδική μεταλλευτική εταιρεία προβαίνει στην εξόρυξη χρυσού στην Ελλάδα. Το χρήμα ρέει από το έδαφος αφήνοντας πίσω του καταστροφή. Οι κάτοικοι ερίζουν μεταξύ τους: Οι μεν θέλουν να προστατεύσουν τη φύση, ενώ οι δε εργάζονται στην εταιρεία εξόρυξης.

Τέλη Μαρτίου παρουσιάστηκαν στην Ελλάδα εικόνες βίαιων διαδηλώσεων μέσα από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Αλλά αυτή τη φορά όχι από την Πλατεία Συντάγματος στην Αθήνα, αλλά από την μάλλον ήσυχη χερσόνησο της Χαλκιδικής. Εκεί σημειώθηκαν διαμαρτυρίες οργισμένων πολιτών ενάντια στην κατασκευή δύο ορυχείων χρυσού από ξένες εταιρείες. Το ελληνικό Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας είχε δώσει προηγουμένως το πράσινο φως για τις προκαταρκτικές εργασίες των έργων στις Σκουριές και την Ολυμπιάδα που βρίσκονται στο βορειοανατολικό άκρο της χερσονήσου με τα τρία «δάκτυλα». Οι κάτοικοι της περιοχής φοβούνται τώρα ότι τα ακόμη παρθένα δάση και τα υδατικά αποθέματα της περιοχής θα υποστούν βλάβη ή ενδεχομένως και να αφανιστούν ολοσχερώς.

Οι φορείς εκμετάλλευσης των μεταλλείων είναι η καναδική εταιρεία εξόρυξης Eldorado και η ελληνική θυγατρική της, Hellas Gold. Όπως αναφέρει η περιβαλλοντική οργάνωση «Ejolt» με έδρα τις Βρυξέλλες, η εταιρεία προσέλαβε περίπου 100 ανέργους από την περιοχή, στους οποίους φέρεται ότι κατέβαλε € 1.600 ανά κάτοικο. Πρόκειται για μεγάλο ποσό για τους φτωχούς κατοίκους της υπαίθρου. «Η πρώτη σας δουλειά: να διώξετε τους διαδηλωτές που προσπαθούν να προστατεύσουν τις δασικές εκτάσεις και το νερό», αναφέρει η Ejolt. Πράγματι συγκρούστηκαν στην είσοδο του ορυχείου πολέμιοι του έργου με οπλισμένους με ρόπαλα εργαζόμενους της εταιρείας, οι οποίοι υποστηρίζονταν από ειδική μονάδα της αστυνομίας. Στα πλαίσια αυτού 15 από τους διαδηλωτές τραυματίστηκαν, ένας εκ των οποίων, σύμφωνα με την Ejolt, βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση.

Υπηρέτες ξένων εταιριών

Στα χέρια ήρθαν επίσης και στην κοντινή περιοχή της Ιερισσού. Εκεί ο δήμαρχος, Χρήστος Πάχτας, και ο αναπληρωτής του, Βασίλης Μοσχόπουλος, εξαπέλυσαν υβριστικούς χαρακτηρισμούς προς τους οικολόγους στα τοπικά και εθνικά μέσα ενημέρωσης, κατά το γνωστό τρόπο, ως «ξένα αναρχικά στοιχεία» και «οικο-λογιστές». Κατόπιν τούτου, οι οργισμένοι χωρικοί έθεσαν και τους δύο υπό κράτηση στο Δημαρχείο, κατηγορώντας τους ότι επιδιώκουν την πώληση των θησαυρών της χώρας ως «υπηρέτες των ξένων εταιριών». Η χώρα τους θα καταλήξει, λοιπόν, χωματερή τοξικών αποβλήτων από τα κατάλοιπα της παραγωγής χρυσού.

Και πάλι, έσπευσαν ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας από τη Θεσσαλονίκη και προσπάθησαν σε συνεργασία με τους μεταλλωρύχους χρησιμοποιώντας δακρυγόνα, πλαστικές σφαίρες και χειροβομβίδες κρότου-λάμψης να διαλύσουν ένα πλήθος περίπου 2500 διαδηλωτών –μεταξύ των οποίων ηλικιωμένοι και παιδιά. Όταν αυτό απέτυχε, οι αρχές στην Ιερισσό διέκοψαν την ηλεκτροδότηση.

Αιματηρές συγκρούσεις στη Χαλκιδική

Χρυσός, Ασήμι, Πετρέλαιο: Η Ελλάδα είναι πλούσια σε ορυκτούς πόρους.

Η διένεξη για τα ορυχεία στην περιοχή δεν διχάζει απλώς τους κατοίκους του χωριού, αλλά και ολόκληρες οικογένειες. Έτσι υπάρχουν περιπτώσεις όπου ο γιος εργάζεται στην Hellas Gold, αλλά η μητέρα υποστηρίζει την προστασία της φύσης. Οι οικολόγοι της Ejolt και το κρίσιμης σημασίας Βρετανικό Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών, Runnymede, διαπιστώνουν όμως ότι πίσω από αυτό κρύβονται βαθύτερα αίτια, που σχετίζονται άμεσα με την οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση που ταλανίζει την Ελλάδα εδώ και μήνες.

«Η χώρα είναι γεμάτη από χρυσό, ασήμι και άλλα δημοφιλή ορυκτά που κυβερνούν τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένου του πετρελαίου», λέει ο εμπειρογνώμονας της Runnymede, Nick Meynen. «Είναι σχεδόν αστείο το γεγονός ότι δεν το αναφέρει κανείς, όταν γίνεται συζήτηση στα μέσα μαζικής ενημέρωσης σχετικά με το χρέος της χώρας, για το οποίο εν πάση περιπτώσει, κανείς δεν αναμένει πως πρόκειται να αποπληρωθεί». Στις συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα που συνάπτονται στην Ελλάδα επαναλαμβάνεται πάντα «η ίδια δόλια απάτη, η οποία οδηγεί την δημόσια περιουσία από τους νόμιμους ιδιοκτήτες της στις τσέπες της ελίτ».

Ιδιωτικοποίηση δασών και υδάτων

Στην πραγματικότητα, η ΕΕ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) παροτρύνουν την ελληνική κυβέρνηση να ιδιωτικοποιήσει τα κρατικά περιουσιακά στοιχεία, όπως τα δάση και το νερό. Συχνά δίδονται σε τιμές ευκαιρίας σε μεγάλες εταιρείες.

Τον Φεβρουάριο του 2001, ρωτήθηκε Έλληνας μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη συμμετοχή του δημοσίου στο σχεδιασμό των ορυχείων χρυσού στη χερσόνησο της Χαλκιδικής και την επικείμενη περιβαλλοντική βλάβη από την εξορυκτική δραστηριότητα. «Όμως, η ΕΕ απάντησε μόνο ζητώντας την επιτάχυνση της πώλησης δημόσιας περιουσίας», παραπονιέται η Ejolt. «Στην Ελλάδα, η κρίση δεν έχει χρησιμοποιηθεί, ώστε να διαμορφωθεί μια κοινωνία βασισμένη στη δικαιοσύνη και τη βιωσιμότητα». Τα χρήματα από την εξόρυξη των φυσικών πόρων φεύγουν από τη χώρα, με κερδοσκόπους ξένες εταιρείες. Η βρωμιά, όμως, είναι αυτό που θα μείνει στη χώρα και οι Έλληνες θα έχουν πλέον να κάνουν με το μακροπρόθεσμο κόστος της καταστροφής του περιβάλλοντος.

Αυτή θα μπορούσε στο μέλλον να είναι σημαντική. Σύμφωνα με το ειδικού ενδιαφέροντος περιοδικό «Goldinvest», η εξόρυξη χρυσού στο έργο Ολυμπιάδα θα πρέπει να ξεκινήσει το δεύτερο τρίμηνο του 2012. Κατά το τρέχον έτος συνθλίβονται εκεί 350.000 τόνοι πετρώματος. Περιέχει 49.000 τόνους συμπυκνώματος σιδηροπυρίτη, μέσα στο οποίο υπάρχουν 20 περίπου γραμμάρια χρυσού ανά τόνο. Με άλλα λόγια, από την τεράστια ποσότητα κοιτάσματος μπορεί κανείς να βγάλει μόνο 980 κιλά από το πολύτιμο μέταλλο.

Οι Σκουριές και η Ολυμπιάδα είναι μόνο η αρχή

Η Eldorado και η Hellas Gold ξεκίνησαν τις γεωτρήσεις για μια σειρά και από άλλα έργα εξόρυξης, συμπεριλαμβανομένου του λόφου του Περάματος, στο ελληνικό τμήμα της Θράκης και την Πιάβιτσα κοντά στην Ολυμπιάδα. «Ιδίως στο Πέραμα, η ζωή των κατοίκων θα γίνει κόλαση», λέει η πρωτοβουλία πολιτών «Ελληνικό Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων» εκφράζοντας τους φόβους της. «Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να τους αναγκάσει να εγκαταλείψουν τα χωριά τους χωρίς αποζημίωση από την εταιρεία. Γιατί στο σημείο αυτό το ορυχείο απέχει μόνο 500 μέτρα από την περιοχή. Οι εκρήξεις κάνουν τα σπίτια να τρέμουν σε καθημερινή βάση, ενώ η σκόνη και οι τοξικές αναθυμιάσεις από το κοίλωμα με τη λάσπη του πετρώματος εμποδίζουν τους ανθρώπους. «Η γεωργία και η κτηνοτροφία θα πληγούν σοβαρά».

Εκτός αυτού, υπάρχει και ο κίνδυνος να μολύνουν την περιοχή τα τοξικά απόβλητα που περιέχουν βαρέα μέταλλα και κυάνιο, και να εισέλθουν στον υδροφόρο ορίζοντα. Το ιδιαίτερα τοξικό κυάνιο χρησιμοποιείται από τις εξορυκτικές εταιρείες για τη λεγόμενη εκχύλιση σε σωρούς μεταλλεύματος: το χρυσοφόρο κοίτασμα ανατινάσσεται από το βουνό, συνθλίβεται και στοιβάζεται σε ένα χώρο συσσώρευσης, ο οποίος σφραγίζεται στο πάτωμα με ένα πλαστικό κάλυμμα. Ένα σύστημα καταιονισμού ψεκάζει το σωρό από πάνω με κυανιούχο διάλυμα που διαχωρίζει το χρυσό από το πέτρωμα. Με μια περαιτέρω χημική διαδικασία, ο χρυσός διαχωρίζεται εκ νέου από το κυάνιο, το οποίο πλέον παραμένει σε μεγάλες δεξαμενές καθίζησης.

Η μέθοδος εξόρυξης είναι φθηνή και επικίνδυνη

Η εν λόγω μέθοδος είναι φθηνή, αλλά και επικίνδυνη, όπως μεταξύ άλλων υποδεικνύει και η περιβαλλοντική καταστροφή που συνέβη πριν από δώδεκα χρόνια, κοντά στην πόλη Baia Mare της Ρουμανίας. Εκεί σημειώθηκε ρήξη του φράγματος μιας λίμνης γεμάτης με κυανιούχα διαλύματα και πλούσια σε βαρέα μέταλλα λάσπη του αυστραλιανού-ρουμάνικου εργοστασίου χρυσού Aurul. Η τοξική λάσπη πλημύρισε τα χωράφια της περιοχής, εκχύθηκε στον ποταμό Sasar και από εκεί στον Τίσα και τον Δούναβη. Πρέπει να ήταν εκατοντάδες χιλιάδες τόνοι. Μεγάλος αριθμός οικοσυστημάτων καταστράφηκαν, απαριθμήθηκαν 1.400 τόνοι νεκρών ψαριών, πολλοί ψαράδες έμειναν άνεργοι, ενώ στις γειτονικές πόλεις, σημειώθηκαν τεράστια προβλήματα με την παροχή πόσιμου νερού. Μέχρι και σήμερα τα χωράφια της περιοχής είναι μολυσμένα.

Όλα αυτά είναι πιθανά, σύμφωνα με το ελληνικό παρατηρητήριο μεταλλευτικών δραστηριοτήτων, διότι οι εταιρείες μπορούν να λειτουργούν ως αποικιοκράτες και να είναι απρόσβλητες σε περίπτωση παραβιάσεων του νόμου, για λόγους “εθνικού συμφέροντος”. Επειδή στις περιοχές εξόρυξης δεν καθίστανται δυνατές άλλες οικονομικές δραστηριότητες δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις ανάπτυξης, όπως ο αρχαιολογικός ή οικολογικός τουρισμός, ενώ και η υποδομή βρίσκεται σε δεύτερη μοίρα.

Εκμετάλλευση δημόσιων αγαθών

 «Θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί ότι αυτή η ιστορία λαμβάνει χώρα στη Λατινική Αμερική», δήλωσε η ελληνική οργάνωση για τα δικαιώματα του πολίτη «Κίνηση 136», η οποία πρωτοστατεί στον αγώνα ενάντια στην κατασπατάληση των δημόσιων αγαθών. Μεταξύ των έργων στα οποία αντιτίθεται είναι και η επικείμενη ιδιωτικοποίηση της ύδρευσης της Θεσσαλονίκης. «Ποια είναι η διαφορά με τα γεγονότα στη Βολιβία, την Αργεντινή και το Μεξικό; Καμία, πιστεύουμε εμείς. Είναι ο ίδιος αγώνας αυτός που μοιραζόμαστε με τους ανθρώπους, οι οποίοι υπερασπίζονται τα φυσικά τους αγαθά ενάντια στην εκμετάλλευση από ιδιωτικές εταιρείες».

Όπως εκεί, έτσι κι εδώ, υποστηρίζει η Κίνηση 136, οι κυβερνήσεις των υπερχρεωμένων χωρών περιέρχονται στον έλεγχο του ΔΝΤ που προβλέπει την αυστηρότερη οικονομία και νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Αυτό οδηγεί τον εν λόγω πληθυσμό σε ύφεση, ανεργία και αυξανόμενη εξαθλίωση. Την ίδια στιγμή εμφανίζονται στο τοπίο ως “λύτρωση” επενδύσεις διεθνών εταιρειών, οι οποίες θα φέρουν ανάπτυξη και θέσεις εργασίας.

Εξόρυξη πλούτου, ερήμωση της γης

Μια φορά σε κάποια χώρα, οι εταιρείες θα υπόσχονται τον ουρανό με τ’ άστρα και θα έλεγαν ψέματα, αλλά και θα έβαζαν τους εργαζόμενους τους και μερικούς επίσης μισθοφόρους να φυλάνε τους πληγέντες, εάν μάχονταν ενάντια στην απαλλοτρίωση και την ιδιωτικοποίηση. Κάπως έτσι πυροβολήθηκε από αγνώστους στο Μεξικό και ο Bernardo Sánchez Vasquez, ομιλητής του «συνασπισμού των ηνωμένων χωριών της κοιλάδας του Ocotlan». Οι κάτοικοι διαμαρτύρονταν κατά της εκτροπής της δημόσιας ύδρευσης στο ορυχείο αργύρου Cuzcatlán της μεξικανικής θυγατρικής της καναδικής εταιρείας εξόρυξης, Fortuna Silver. «Αυτό που εκείνοι αποκαλούν «ανάπτυξη» δεν είναι τίποτα άλλο από τη μετατροπή των δασών σε παραλίες, δρόμους και των υδατικών πόρων σε εμπορεύσιμα αγαθά που δεν θα είναι πλέον προσβάσιμα στο ευρύ κοινό», υποστηρίζει η Κίνηση 136. Σε αντάλλαγμα, δε ανταποδίδεται συχνά ούτε καν μια χούφτα θέσεις εργασίας. Για τη δημιουργία του μεταλλείου Ολυμπιάδας και την κατασκευή υποδομών απαιτούνται, για παράδειγμα, 150 εργαζόμενοι. Για την περαιτέρω λειτουργία, ο αριθμός των εργαζομένων μειώνεται σε μερικές δεκάδες.

Μετά το πέρας των δραστηριοτήτων εξόρυξης, οι εταιρίες αφήνουν πίσω τους ερειπωμένα και κατεστραμμένα τοπία. Ένα δημοφιλές κόλπο επίσης είναι οι τοπικές θυγατρικές, υπεύθυνες για την εξάλειψη των επακόλουθων ζημιών, οι οποίες κηρύττουν πτώχευση. Αυτό συνέβη και στη Baia Mare.

Προκειμένου να αποφύγουν την καταβολή αποζημιώσεων, οι ιδιοκτήτες της εταιρείας Aurul κήρυξαν πτώχευση της εταιρείας τους –μόνο και μόνο για να την επανιδρύσουν λίγο αργότερα με άλλη επωνυμία. Το τέχνασμα είχε μεγάλη επιτυχία: το 2008 το ουγγρικό κράτος έχασε μια δίκη ενάντια στην Aurul με την αιτιολογία ότι δεν έφερε πλέον καμία νομική ευθύνη. Και οι πληγέντες της περιοχής έφυγαν με άδεια χέρια.

Φτηνή εξόρυξη χρυσού χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι απώλειες

Μια παρόμοια τάση, υποψιάζονται οι οικολόγοι, θα μπορούσε να επικρατήσει και στην Ελλάδα. Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι η μεταλλευτική εταιρεία Eldorado απλοποιεί τις διαδικασίες. Σύμφωνα με το Goldinvest, η εταιρεία που δραστηριοποιείται και στην Τουρκία, την Κίνα, τη Βραζιλία, τη Ρουμανία, ανακοίνωσε ότι έχει ως στόχο της να αυξήσει την παραγωγή χρυσού έως το 2015 σε 1.500.000 ουγκιές χρυσού ετησίως. Ως εκ τούτου, εντατικοποιεί τις δραστηριότητές της στην Ελλάδα. Ταυτόχρονα η Eldorado αυτό-διαφημίζεται στο Διαδίκτυο ως «ένας από τους φθηνότερους παραγωγούς χρυσού».

Για τους ακτιβιστές συνεπώς αναμένεται ο αγώνας για ένα καθαρό περιβάλλον να γίνει δυσκολότερος. Δεν θέλουν όμως να τον παρατήσουν. Στην παρούσα φάση έχουν ιδρύσει μια «επιτροπή συντονισμού για την καταπολέμηση της μεταλλευτικών δραστηριοτήτων». Η ειδική αστυνομική μονάδα της Θεσσαλονίκης θα πρέπει μάλλον να κάνει πιο συχνές εμφανίσεις.

Το πρωτότυπο κείμενο.