Αφήσαμε τα ξεσκονόπανα και πιάσαμε τα μαλόξ

Tην περασμένη Πέμπτη (20/2), ολοκληρώθηκε ένας χρόνος από την έφοδο των ΜΑΤ, στην Ιερισσό Χαλκιδικής. Πέρασε ένας χρόνος από τα δακρυγόνα στα σχολεία, τις αναίτιες συλλήψεις και το ξύλο στους κατοίκους του χωριού, γιατί αντιστέκονται στην εξόρυξη χρυσού στις Σκουριές. Το σκηνικό παραμένει ίδιο. Για κάθε δέντρο που κόβεται, οι φωνές αντίδρασης δυναμώνουν με μόνιμο αίτημα τη διακοπή του έργου, που θα φέρει κατάφατσα με την μετανάστευση χιλιάδες οικογένειες.

Γυρίσαμε μαζί με τους αγωνιστές τον Κάκκαβο, το βουνό που έχει γίνει το μήλο της έριδος. Σήμερα πια, θυμίζει σε διάφορα σημεία εργοτάξιο. Μεγάλες εκτάσεις πρασίνου έγιναν δάπεδα από χαλίκια, ενώ χωμάτινοι όγκοι, σωλήνες και παρκαρισμένα μηχανήματα ολοκληρώνουν το σεληνιακό τοπίο.

Ένα από τα - στρατιωτικού τύπου περιφραγμένα- εργοτάξια της El Dorado. H καταστροφή είναι ήδη μεγάλη...

Οι επιπτώσεις είναι ήδη εμφανείς πέρα από τα περιφραγμένα όρια της επένδυσης. Στις βάθρες που τα καλοκαίρια οι οικογένειες κάνουν μπάνιο, πλέον αντί για νερό, υπάρχουν αφροί και λάσπη κι αντί για τους ήχους των πουλιών ακούς  μπουλντόζες. «Γίνεται να δούμε ξανά το δάσος όπως ήταν;», τους ρωτήσαμε για να πάρουμε την απάντηση ότι η κατάσταση είναι αντιστρέψιμη, όσο παραμένουν ζωντανοί οι αγώνες.
 

Oι δρόμοι στον Κάκκαβο είναι γεμάτοι πια από στοίβες με κομμένους κορμούς δέντρων.

Τα δύο τελευταία χρονιά οι διαδηλώσεις έχουν γίνει μέρος της καθημερινότητας για τα χωριά που πλήττονται από την εξόρυξη. Αποτελούν όμως μόνο ένα κομμάτι της αντίστασης. Οι κάτοικοι της Χαλκιδικής όλο αυτό τον καιρό κάνουν πράξη όσα γράφονται στα βιβλία αλλά συνήθως μένουν στα ράφια. Πριν από κάθε δράση προηγούνται συνελεύσεις επί συνελεύσεων. Ίσος προς ίσο, χωρίς προέδρους κι αρχηγούς.

Τους φωνάζουν Γαλάτες. Θυμίζουν για την επιμονή και το πάθος τους, τους «Γαλάτες» των Αστερίξ & Οβελίξ. Όπως οι ήρωες του Ρενέ Γκοσινί, έτσι κι οι ακτιβιστές της Χαλκιδικής παρότι πιάνουν μια κουκκίδα στον χάρτη σέρνουν το χορό των κινημάτων.

Σύντομα η συνέλευση έγινε αγαπημένη συνήθεια. Ο κόσμος πηγαίνει όχι μόνο για να βρει τρόπους και σχέδια που θα δώσουν τέλος στον εφιάλτη της El Dorado, αλλά και γιατί γουστάρει την παρέα. “Ζούσαμε όπως στις πόλεις, αποξενωμένοι”.

Είναι διαφορετικοί μεταξύ τους. Ψηφίζουν διαφορετικά, σκέφτονται διαφορετικά, αρκετοί μέχρι να βγουν στους δρόμους δεν έλεγαν ούτε “γεια”. Απέναντι στην καταστροφή έκαναν όμως την ίδια επιλογή και τώρα βρίσκονται ο ένας δίπλα στον άλλον. Απαραίτητο για ν' αντέξουν, όταν σε κάθε σπίτι υπάρχουν κατηγορούμενοι. Το αυτονόητο δικαίωμα της διαμαρτυρίας, για εκείνους είναι απαγορευμένος καρπός. Η διαδήλωση διώκεται.
Μαζί με τον αγώνα, συνεχίζεται κι η μάχη για τη διαβίωση. Ο θεολόγος έχει να πάει για μάθημα, ο αγρότης στα χωράφια, ο λογιστής στο γραφείο. “Δεν μας πτοεί η δουλειά. Παλεύουμε για να την έχουμε άλλωστε”, λένε και δείχνουν να πιστεύουν πως θα κερδίσουν.
 

"Και μητέρες και αγωνίστριες" 

Ένα άλλο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του αγώνα στις Σκουριές είναι η θέση που πήραν από την αρχή οι γυναίκες. Μας μίλησαν για την καθημερινότητα που άλλαξε κι έσπασε πατριαρχικά modus vivendi.

Όταν πάτησαν για πρώτη φορά στο βουνό οι μπουλντόζες της El Dorado, οι γυναίκες βρέθηκαν απέναντι. Φορώντας πολύχρωμα μπλουζάκια «όχι στην εξόρυξη της Ελληνικός Χρυσός», με σφυρίχτρες, ντουντούκες και πανό, έστειλαν μήνυμα αντίστασης. «Λειτουργήσαμε κι ως μητέρες και ως αγωνίστριες. Όταν καταλάβαμε τι συμβαίνει, δραστηριοποιηθήκαμε έντονα για το μέλλον του τόπου μας και των παιδιών μας. Ξεχάσαμε καφέδες, ξεχάσαμε τακούνια και βγήκαμε στους δρόμους», λέει η Αργυρώ από την Ιερισσό.
 

Η Νίνα Καρίνα κοιτάζει το βουνό που κάποτε περνούσε χρόνο με την οικογένειά της, όταν ακόμα επιτρεπόταν να κυκλοφορήσεις ελεύθερα και υπήρχε μόνο δάσος.

Θυμάται τον εαυτό της μέχρι πριν δυο χρόνια «να κυνηγά τη σκόνη» και να καταδικάζει τους διαδηλωτές βλέποντας δελτία των 8. «Δεν μπορούσαμε να φανταστούμε τα ψέματα που λέγονταν από τα ΜΜΕ. Θυμάμαι τον εαυτό μου σε πορεία για την επέτειο της 17 Νοέμβρη, να βλέπω τα επεισόδια και να κράζω τα χουλιγκανάκια που κάνουν επεισόδια κι αμαυρώνουν τη μέρα. Ερχόμενοι αντιμέτωποι με την εξουσία, μάθαμε πολλά. Τι σημαίνει διαστρέβλωση της αλήθειας. Τι σημαίνει αστυνομική καταστολή, αλλά και προβοκάτσια».

Τα συστημικά media αντιμετώπισαν τον κόσμο της Χαλκιδικής με τον ίδιο τρόπο. «Μας βάφτισαν τρομοκράτες, τώρα μας συνέδεσαν με ΜΚΟ. Αύριο ίσως κάτι άλλο. Δεν μας απασχολεί». Η τηλεόραση όμως τώρα μένει συνήθως κλειστή. Όπως λέει η Νίνα Καρίνα από τη Μ. Παναγιά, ο αγώνας έφερε άλλο αέρα στα χωριά τους. «Γίναμε πιο ενεργοί, περισσότερο ζωντανοί. Ο ένας κοιμάται στο σπίτι του άλλου, όταν κάποτε δεν γνωρίζαμε καλά καλά τις φάτσες μας». Δεν ήταν αυτό μόνο. Πήραν τη ζωή στα χέρια τους, κατάλαβαν ότι αν δεν παλέψουν, δεν θα σωθούν. «Λέμε στα μέρη μας, αν το μωρό δεν κλάψει τότε και η μάνα δεν θα το ταΐσει». Έτσι, κινητοποιήθηκαν, γιατί θέλουν να συνεχίσουν να βλέπουν εικόνες όπως «τους μπαξέδες στις αυλές, τις κότες μας και τα πρόβατα μας», να ζουν στιγμές όπως «μια βόλτα με τ' άλογο στο βουνό ή να πηγαίνουμε Πρωτομαγιά εκεί με τα παιδιά, όπως δηλαδή μας πήγαιναν κι εμάς οι γονείς μας».

Ενδεικτική της αντιμετώπισης που έχουν από μέσα και αρχές οι αγωνιστές της Χαλκιδικής είναι η σύνδεση του Δημήτρη Κουφοντίνα με έναν από τους συλληφθέντες. Η συνωμοσιολογία λέει ότι το χρησιμοποιεί ως ψευδώνυμο, γιατί ασπάζεται την πρακτική της 17 Νοέμβρη. Η αλήθεια είναι όμως κάπως διαφορετική. Όταν ακόμα ήταν πιτσιρίκι, είχαν κολλήσει στον συλληφθέντα το παρατσούκλι του γνωστού μέλους της 17Ν επειδή ήταν άτακτος κι εκείνη την περίοδο η οργάνωση έπαιζε πρώτο θέμα για τις φυλακίσεις των μελών της. Κανείς βέβαια δεν φανταζόταν τότε, ότι αυτή η έμπνευση θα χρησιμοποιούταν κάποια στιγμή ως στοιχείο εις βάρος του.

Η μέρα στα χωριά του αγώνα έχει λοιπόν αλλάξει. Ο πρωινός καφές σταθερός, αλλά περιλαμβάνει στην κουβέντα την ατζέντα του αγώνα. Για τις γυναίκες η μάχη με την El Dorado, έκανε κι ένα ακόμα καλό. Το... παραδοσιακό μοντέλο, “η γυναίκα σπίτι, ο άντρας στη δουλειά” διεγράφει μονοκοντυλιά. «Περίπου 8 στις 10 γυναίκες δεν εργάζονται, μ' εξαίρεση τα καλοκαίρια, που αρκετές βοηθούν στα ξενοδοχεία. Αυτό άλλαξε. Δεν μας απασχολεί μόνο να συγυρίζουμε, βγαίνουμε μπροστά στον αγώνα και συντονίζουμε από πορείες μέχρι συναυλίες. Δεν πάμε για κουτσομπολιό, αλλά για να δούμε, αλλά για να βρούμε τους συναγωνιστές. Αφήσαμε τα ξεσκονόπανα και στις τσάντες μας αντί για καλλυντικά, έχουμε μαλόξ», λέει η Αργυρώ.

Το ερώτημα όμως παραμένει. Γιατί οι γυναίκες βγήκαν μπροστά; «Θέλουμε να προστατεύουμε τους άντρες, τα παιδιά μας και φυσικά τον τόπο μας. Από τη Σπάρτη στον εμφύλιο και από τον εμφύλιο στις Σκουριές», απαντά η Νίνα, ενώ η Αργυρώ είπε κάτι παρόμοιο: «νιώσαμε την ανάγκη να μη μεγαλώσουν τα παιδιά μας σε κατεστραμμένο τόπο».
Πράγματι, οι γυναίκες ήταν πάντα μπροστά.

Κώστας Παπαντωνίου

Πηγή: 3 point magazine