Η ομιλία του Μετώπου στο Περιφερειακό Συμβούλιο Κ.Μακεδονίας 11042013

Καλησπέρα σας

Ως κάτοικοι του Κιλκίς ευχαριστούμε για τη δυνατότητα που μας δίνετε να ακουστεί η άποψή μας και στον χώρο αυτόν. Θα ήθελα εκ μέρους του Μετώπου Αγώνα Ενάντια στα Μεταλλεία σε Κρούσσια - Πάικο να ξεκαθαρίσω για άλλη μια φορά ορισμένα πράγματα.

1. Είμαστε απλά και μόνο ενημερωμένοι πολίτες - πολίτες με δικαιώματα! Βρήκαμε ο ένας τον άλλον με αφορμή ότι κάποιοι από εμάς, που ανέκαθεν ασχολούνταν εθελοντικά με περιβαλλοντικά θέματα, έμαθαν για τον εν λόγω διαγωνισμό. Η ανάγκη μας αρχικά να ενημερωθούμε οι ίδιοι για το τι σημαίνει μεταλλεία και στη συνέχεια η απόφαση να αντιμετωπίσουμε αυτήν την απειλή οδήγησε στη συγκρότηση του Μετώπου. Μόνο μας κοινό υπόβαθρο είναι η αγάπη για τον τόπο μας και το ότι έχουμε τη διάθεση και την επιμονή να αντισταθούμε. Καμιά κομματική χροιά, κανένα επιχειρηματικό συμφέρον δεν κρύβεται πίσω από όσα λέμε και κάνουμε.
2. Δεν είμαστε ανίδεοι, δεν είμαστε παραπληροφορημένοι, δεν είμαστε έρμαια υστερικών σεναρίων. Αφιερώσαμε πολύ χρόνο και ενέργεια, διαβάσαμε, μελετήσαμε. Ρωτήσαμε και συζητήσαμε με επιστήμονες και επιστημονικούς φορείς. Ήρθαμε σε επαφή με ανθρώπους εντός και εκτός Ελλάδας που έχουν εμπειρία από την μεταλλεία χρυσού και τις επιπτώσεις της. Ξέρουμε πολύ καλά τι λέμε.

Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για πολύ ώρα για τους λόγους που μας οδήγησαν να υιοθετήσουμε τις απόψεις και τις θέσεις μας κατά της εξόρυξης χρυσού. Θα τους συνοψίσουμε όμως σε τρεις άξονες: περιβάλλον, οικονομία / ανάπτυξη και δημοκρατία.

Περιβάλλον

Δεν είναι τυχαίο πως δεν υπάρχει κανένα κατοικημένο μέρος στον πλανήτη στο οποίο να γίνεται εξόρυξη χρυσού και που οι κάτοικοι του αργά ή γρήγορα να μην αντιδράσουν και να μην αντισταθούν. Κανένα. Η εξόρυξη χρυσού, όταν έχει τα χαρακτηριστικά της περιοχής μας, είναι μία δραστηριότητα που στρέφεται κατά της ίδιας της ζωής, της δικής μας και των παιδιών μας. Κατά του ίδιου του τόπου που έχει την “ευτυχία” να κρύβει στα σπλάχνα του το πολύτιμο μέταλλο.

Οι ισχυρισμοί πως δεν υπάρχουν κίνδυνοι, πως όλα θα πάνε καλά γιατί θα υπάρξουν επιτροπές ελέγχου είναι τουλάχιστον αστείοι (αν όχι επικίνδυνοι.) Στις Σκανδιναβικές χώρες, που και αυστηρή νομοθεσία διαθέτουν και επαρκείς μηχανισμούς ελέγχου, ατυχήματα συμβαίνουν συχνά και έχουν τεράστιες επιπτώσεις στο περιβάλλον. Στις 8 Απριλίου άρθρο φινλανδικής εφημερίδας έχει τον τίτλο: “ΤΡΕΜΟΥΝ ΤΟΝ ΕΡΧΟΜΟ ΤΗΣ ΑΝΟΙΞΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΛΙΩΣΙΜΟ ΤΟΥ ΠΑΓΟΥ ΣΤΟ ΟΡΥΧΕΙΟ TALVIVAARA” και συνεχίζει: “Υπάρχει μια ωρολογιακή βόμβα κάτω από τον πάγο, καθώς κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πώς θα συμπεριφερθεί η μάζα του νερού μετά τη διαρροή της λίμνης τελμάτων τον περασμένο Νοέμβριο (υπήρξε διαρροή και πάλι χθες). Υπάρχουν εκατομμύρια κυβικά μέτρα μολυσμένου νερού τα οποία θέλει να ξεφορτωθεί η εταιρεία εξόρυξης”. Τώρα που μιλάμε, στην περιοχή Yellowknife του Καναδά εκπονείται εσπευσμένα έκτακτο σχέδιο καθαρισμού ενός εγκαταλελειμμένου μεταλλείου χρυσού που απειλεί να μολύνει ανεπανόρθωτα ανθρώπους και φύση με αρσενικό και αμίαντο. Το κόστος; Για αρχή, μόνο 372 εκ. €. Τώρα που μιλάμε, κάτοικοι επτά νομών στη Σουηδία οργανώνουν συλλαλητήριο ενάντια στα σχέδια για μεταλλεία στις 20 Απριλίου 2013 στη Στοκχόλμη. Πού βρίσκονται λοιπόν αυτά τα επιτυχημένα μεταλλεία με τον ευτυχισμένο κόσμο;

Δε μπορούμε στον άξονα “περιβάλλον”, να μην αναφέρουμε και την αποδεδειγμένα ύπαρξη ουρανίου στην περιοχή Βάθης - Γερακαριού. Μας είναι αδιάφορο αν αυτό είναι πολύ ή λίγο, αν πρόκειται να εξορυχθεί και να αποτελέσει εμπορικό προϊόν και υπό ποιες συνθήκες. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι ότι θα βγει στην επιφάνεια με τις ίδιες διαδικασίες εξόρυξης, θα βγει στον αέρα και στα νερά μας. Περιττεύει να μπούμε σε εξηγήσεις για το τι προκαλεί στον άνθρωπο το ουράνιο.

Οικονομία / ανάπτυξη

Ακούσαμε πολλές φορές πως η λειτουργία ενός μεταλλείου χρυσού μπορεί να συνυπάρξει και με άλλες παραγωγικές δραστηριότητες. Πως η γεωργία, η κτηνοτροφία, η μελισσοκομία, η μεταποίηση των προϊόντων που αυτές παράγουν και η παροχή υπηρεσιών που βασίζεται σε αυτές (αγροτουρισμός, κυνηγετικός τουρισμός) δεν πρόκειται να επηρεαστούν στο παραμικρό. Η παγκόσμια εμπειρία αποδεικνύει καθημερινά και περίτρανα πως η πραγματικότητα είναι διαφορετική: η μεταλλεία αποτελεί στην ουσία μονοκαλλιέργεια. Ακυρώνει και αναιρεί κάθε άλλη παραγωγική δραστηριότητα στην ευρύτερη περιοχή.

Και δεν το ισχυριζόμαστε μόνο εμείς αυτό: το Οικονομικό Επιμελητήριο της Ελλάδας, με ψήφισμα που εξέδωσε τον περασμένο Δεκέμβριο η γενική του συνέλευση, λέει: “Παρά το γεγονός ότι επιβάλλεται η διαμόρφωση πολιτικής και για τον ορυκτό πλούτο της χώρας μας, δραστηριότητες εξόρυξης και επεξεργασίας χρυσοφόρων μεταλλευμάτων σε περιοχές της Βόρειου Ελλάδος θα είναι ετεροβαρείς και καταστροφικές όχι μόνο για το περιβάλλον αλλά και την ανάπτυξη  και την απασχόληση  της περιοχής”. Μπορεί να αγνοηθεί και αυτή η τοποθέτηση, των πλέον ειδικών για οικονομικές επενδύσεις;

Δεν είναι δυνατό να γίνεται λόγος για δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, όταν καμία μελέτη δεν έχει γίνει για πόσες θα χαθούν, ειδικά από τον πρωτογενή τομέα της γεωργίας και της κτηνοτροφίας, στις οποίες το Κιλκίς έχει σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης (ο ετήσιος κύκλος εργασιών μόνο από τους κτηνοτρόφους των Κρουσσίων είναι 20 εκ. €.). Δεν είναι δυνατόν να μην ζυγίζει κανείς το μέλλον: τι δουλειές θα κάνουμε στο Κιλκίς μετά τα 10-15-20 χρόνια που θα έχει λειτουργήσει το μεταλλείο, και θα έχει πια κλείσει; Θα καλλιεργούμε τη ρημαγμένη γη ή θα εκτρέφουμε ζώα σε δηλητηριασμένα εδάφη;

Δημοκρατία

Η αρχική προσπάθεια του ΥΠΕΚΑ να δημιουργήσει τη ψευδαίσθηση δημόσιου διαλόγου για το θέμα των μεταλλείων στο Κιλκίς με το να δημοσιεύσει ένα κείμενο στον ιστότοπο της Διαύγειας (σε έναν νομό που τα χωριά που βρίσκονται εντός των 91.000 στρεμμάτων δεν διαθέτουν καν ευρυζωνική σύνδεση και κατοικούνται κατά κύριο λόγο από ηλικιωμένους ανθρώπους) είχε και ανάλογη συνέχεια... Δημόσιες δεσμεύσεις σημερινών και προηγούμενων στελεχών και ηγεσίας του ΥΠΕΚΑ πως “τίποτα δεν πρόκειται να προχωρήσει χωρίς τη σύμφωνη γνώμη της τοπικής κοινωνίας, όπως αυτή εκφράζεται από τους θεσμοθετημένους φορείς της” έμειναν λόγια του αέρα. Η ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Κιλκίς κατά της προοπτικής εγκατάστασης μεταλλείων και οι θέσεις των βουλευτών του νομού χαρακτηρίστηκαν “φοβικά σύνδρομα”. Η διενέργεια και η κατακύρωση του διαγωνισμού συνεχίστηκαν κανονικά - σαν να μην συνέβαινε τίποτα. Η μόνη γραπτή απάντηση της επίσημης πολιτείας δόθηκε προς την κοινή ερώτηση των βουλευτών Κιλκίς - στην οποία ουσιαστικά δεν απαντήθηκε κανένα ερώτημα. Όπως λέει και ο κ. Γεωργαντάς στην ανταπάντησή του “άλλα λόγια”...

Απαξιώθηκαν  και παρακάμφθηκαν τα ψηφίσματα και το κοινό υπόμνημα της Αντιπεριφέρειας, του Δήμου, της Ιεράς Μητρόπολης, των τριών βουλευτών και των 70 πιο σημαντικών συνδικαλιστικών, επιστημονικών και πολιτιστικών φορέων που εκφράζουν την καθολική άρνηση της τοπικής κοινωνίας του Κιλκίς στην υποτιθέμενη ανάπτυξη. Η Αθήνα κωφεύει και προχωρά ακάθεκτη.

Το υπουργείο δεν υποβάλει καν τις απόψεις του στην προσφυγή που κατέθεσαν τον Οκτώβριο του 2012 εννέα φορείς του νομού στο Διοικητικό Εφετείο της Αθήνας διεκδικώντας την ακύρωση του διαγωνισμού. Το δικαστήριο, εκτιμώντας ως άκρως σοβαρό το αίτημα αυτό, όρισε ως ημερομηνία εκδίκασης την 5η Απριλίου 2013. Τώρα, με την αναβολή που το ΥΠΕΚΑ προκάλεσε (για τις 20/9), όλα τα στοιχεία και τα επιχειρήματα όσων προσφεύγουν θα είναι για πέντε ολόκληρους μήνες στη διάθεση της αναδόχου εταιρείας προκειμένου να προετοιμαστεί κατάλληλα.

Σε ποια στοιχειωδώς δημοκρατική πολιτεία εισπράττει ο απλός άνθρωπος τέτοια αντιμετώπιση;

• Διαδηλώνουμε, ενημερώνουμε μας κατηγορούν ότι είμαστε μειονότητες μεν, αλλά συνάμα μας προσδίδουν τόσες ιδιότητες όσες θα έλεγε κανείς αρμόζουν σε ένα κράτος ολόκληρο! Επηρεάζουμε συνειδήσεις και εγκεφάλους, μισθώνουμε διαδηλωτές, χειραγωγούμε τα ΜΜΕ – θαρρείς και είμαστε ιδιοκτήτες μέσων - παραπληροφορούμε πολιτείες ολόκληρες… έως είμαστε λέει τρομοκράτες και εκβιαστές πολιτικών!
• Κινούμαστε προς τα ΜΜΕ για να ακουστεί η φωνή μας και φιμωνόμαστε ή παρουσιάζουν το θέμα μας διαστρεβλωμένα. Βλέπουμε εκπομπές με απαράδεκτα εισηγητικές ερωτήσεις και με μονόπλευρη κάλυψη του θέματος. Βλέπουμε δημοσιογράφους να πάνε ταξίδια πληρωμένα από την εταιρεία!
• Κινούμαστε νομικά και το υπουργείο πασάρει έντεχνα το φάκελό μας στην εταιρεία!

Πού και πώς να το βρούμε το δίκιο μας; Βλέπουμε όλοι που έφτασαν τα πράγματα στη Χαλκιδική. Ο κόσμος πια εκεί δεν έχει άλλη επιλογή! Είναι πολύ εύκολο να σηκώνεις το δάχτυλο και να εξαπολύεις κατηγορίες για απαράδεκτες ενέργειες, αλλά πότε και ποιος θα ασχοληθεί με την ουσία που οδήγησε τα πράγματα σε αυτό το σημείο; Δηλαδή αν φτάσουμε στο Κιλκίς στην ίδια κατάσταση με τη Χαλκιδική, απλά θα είμαστε οι παράνομοι; Και οι σημερινοί παραβάτες που συστηματικά αγνοούν κάθε θεσμό, τι είναι; Χθες ακούσαμε από πολιτικά στόματα να λένε “εφαρμογή του νόμου” και “δεν παίρνει ο καθένας το νόμο στα χέρια του” - ναι, σωστά όλα αυτά και πρέπει να ισχύουν, αλλά πως να λειτουργήσει ο πολίτης που επί χρόνια κινείται με νόμιμες διαδικασίες και η πολιτεία κάνει ότι μπορεί για να τον εμποδίσει και να τον ανακόψει; Είναι αυτό δημοκρατία;

Επίλογος

Η πρωτόγνωρη για τις δικές μας γενιές οικονομική κρίση, που όλοι μας αντιμετωπίζουμε, έχει ως αποτέλεσμα οι πολίτες αρχικά να πικραινόμαστε και στη συνέχεια να θυμώνουμε, να οργιζόμαστε με αυτό που λέμε “κράτος”. Αισθανόμαστε αδικημένοι και δυναστευμένοι. Η αποδοχή αυτού που ονομάζουμε “πολιτικός κόσμος” ή “πολιτικό σύστημα” είναι χαμηλότερη από ποτέ.

Αυτό είναι το δικό σας χρέος ως τοπική αυτοδιοίκηση: εκλέγεστε τοπικά για να εκφράσετε εμάς - τις τοπικές κοινωνίες. Τις ανάγκες μας. Τις αγωνίες μας. Βρίσκεστε δίπλα μας και έχετε τη δυνατότητα να αφουγκραστείτε και να νιώσετε από πρώτο χέρι τη δυσαρέσκεια και την οργή του κόσμου. Σίγουρα ο καθένας σας έχει μια κομματική ταυτότητα, αλλά πρέπει σε αυτό το θέμα να σταθείτε δίπλα στον κόσμο. Οφείλετε να τολμάτε να διαχωρίζετε τη θέση σας από τους εκάστοτε κομματικούς σχεδιασμούς, όταν αυτοί έρχονται σε ρήξη με το θέλω των πολιτών σας. Όμως οι καλές προθέσεις πλέον δεν αρκούν και δεν αναγνωρίζονται. Είστε καθόλα αρμόδιοι και ικανοί και επιβάλλεται πλέον να πάρετε μία απόφαση. Στηρίξτε τον κόσμο και στηριχτείτε σε αυτόν. Είναι κάτι που το έχουμε όλοι ανάγκη.

Θα μας έχετε δυναμικούς συμμάχους και εθελοντές σε κάθε άλλη πραγματικά βιώσιμη ανάπτυξη που θα στηρίξετε για το Κιλκίς. Και τέτοιες υπάρχουν:

• Υπάρχει μια βιομηχανική ζώνη, τεχνολογικά προηγμένη, με έτοιμες υποδομές που περιμένει πολιτικές πρωτοβουλίες.
• Υπάρχει η λίμνη Δοϊράνη που στη διπλανή χώρα είναι τουριστικό θέρετρο και σε εμάς βαλτώνει. Εθελοντικά πέρυσι δώσαμε το παράδειγμα όταν με προσωπική εργασία επί ένα μήνα, οργανώσαμε φεστιβάλ και δώσαμε πνοή στον τόπο με εκατοντάδες επισκέπτες.
• Υπάρχει η αναγνωρισμένη καταλληλότητα των Κρουσσίων για καλλιέργεια ξηροφυτικών αρωματικών βοτάνων αξίας εκατομμυρίων, αν συνδυαστούν με καθετοποίηση παραγωγής.
• Υπάρχει ο Βαλκανικός Βοτανικός Κήπος Κρουσσίων με την τράπεζα γενετικού υλικού - παγκοσμίου φήμης που μπορεί να αποτελέσει πόλο έλξης επιστημονικών κοινοτήτων.
• Υπάρχει στα 8 χιλιόμετρα η λίμνη Κερκίνη.
• Υπάρχει το σπήλαιο του Κιλκίς με τις θεραπευτικές του ιδιότητες.

Υπάρχουν πολλά άλλα να γίνουν στο Κιλκίς για να αναπτυχθούμε - ας αφήσουμε το γιατί δεν έγιναν. Αρκεί να τα επιδιώξετε συστηματικά και να είστε σίγουροι ότι θα μας βρείτε αρωγούς σε τέτοιες πρωτοβουλίες.

Καμία επένδυση (εντός ή εκτός εισαγωγικών) δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς τη συγκατάθεση της εκάστοτε τοπικής κοινωνίας. Η δια της βίας επιβολή της και η καταστολή δεν αποτελούν λύση. Αν κάποιοι συνεχίσουν να συμπεριφέρονται σαν να μην υπάρχει εκφρασμένη άποψη της κοινωνίας, στο τέλος η κοινωνία αυτή και οι κανόνες της θα πάψουν να υπάρχουν.

Πρέπει να λάβετε μια ξεκάθαρη απόφαση. Και η απόφαση αυτή πρέπει να είναι τέτοια που να αντανακλά την άποψη της τοπικής κοινωνίας, όπως αυτή έχει εκφραστεί επανειλλημένα από τους φορείς και τους πολίτες του Κιλκίς. Κάντε το τώρα. Πριν να είναι αργά. Πριν οξυνθεί η κατάσταση και γίνουμε και στο Κιλκίς μάρτυρες των φαινομένων έντασης που παρατηρούνται καθημερινά σχεδόν στην Χαλκιδική.

σχετικά βίντεο με τους ομιλητές: βίντεο από 13042013