Να τα πούμε απλά και κατανοητά -το ίδιο όμως ηχηρά και αποκαλυπτικά.

Σαράντης Δημητριάδης (ομότιμος καθηγητής Γεωλογίας του ΑΠΘ).

Το αναλυτικό υπόμνημά μου που κοινοποιήθηκε και συνοδεύει την προσφυγή κατά του διαγωνισμού εκμίσθωσης του μεταλλευτικού χώρου των 91 χιλιάδων στρεμμάτων στα Κρούσια ήταν πολύ εκτεταμένο και γραμμένο σε γλώσσα δύσκολη για πολλούς. Αυτό όμως επέβαλε η ανάγκη, γιατί απευθυνόταν σε δικαστικές αρχές που θέλουν λεπτομερή παράθεση των επιχειρημάτων και ακρίβεια στη διατύπωση. Ίσως λοιπόν για το λόγο αυτόν δεν διαβάστηκε στο σύνολό του από πολλούς, ενώ από κάποιους άλλους δεν έγινε ίσως κατανοητό.

Σπεύδω λοιπόν να συνοψίσω με απλούστερο και συντομότερο τρόπο όσα υποστηρίζω σ’ αυτό το υπόμνημα. Τόνισα λοιπόν και εξήγησα αναλυτικά εκεί τα εξής:

1) Την έλλειψη διαβούλευσης με την τοπική κοινωνία για τα σχέδια του ΥΠΕΚΑ να εγκαταστήσει στο νομό Κιλκίς (στο Δήμο Κιλκίς αρχικά, στο Δήμο Παιονίας μετά) μια εκτεταμένη εξορυκτική και μεταλλευτική δραστηριότητα. Όλοι στο νομό Κιλκίς γνωρίζουν πολύ καλά την απουσία διαβούλευσης. Από μέρους του ΥΠΕΚΑ, για την παράλειψή του αυτή, δεν υπάρχουν παρά γελοίες μόνο δικαιολογίες. Υπάρχει επιπρόσθετα και το θέμα της ψευδέστατης όπως αποδείχτηκε ρητής δήλωσης από μέρους του ΥΠΕΚΑ ότι ο διαγωνισμός που τότε έτρεχε θα αποσυρόταν αν η τοπική κοινωνία εκφραζόταν αρνητικά για την εγκατάσταση των μεταλλείων στο Κιλκίς. Παρόλο όμως που η τοπική κοινωνία πάνδημα, με όλους τους υπεύθυνους φορείς της εκφράστηκε σαφέστατα αρνητικά, ο διαγωνισμός καθόλου δεν αποσύρθηκε από το ΥΠΕΚΑ, συνεχίστηκε και περατώθηκε κανονικά. Υπήρξε λοιπόν από μέρους του ΥΠΕΚΑ απαξίωση της τοπικής κοινωνίας και της εκφρασμένης θέλησής της.

2) Την επιβαλλόμενη από το νόμο (τον μεταλλευτικό κώδικα, άρθρο 143γ) απαγόρευση οποιασδήποτε εξορυκτικής ενέργειας στη Βάθη, επειδή εκεί, αποδεδειγμένα με πλήθος δημοσιευμένων στοιχείων, υπάρχει σε βάθος ουρανιούχο κοίτασμα. Ο νόμος απαγορεύει όχι μόνο την εκμετάλλευση, αλλά και την έρευνα τέτοιων κοιτασμάτων από ιδιωτικές εταιρίες. Το ΥΠΕΚΑ στο κείμενο του διαγωνισμού απέκρυψε επιμελώς την παρουσία ουρανιούχων ορυκτών στο υπέδαφος της Βάθης για να μπορέσει να προχωρήσει στην εκμίσθωση των δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης εκεί σε ιδιωτική εταιρία. Τυχόν έναρξη εξορυκτικών επεμβάσεων στη Βάθη, παρά την απαγόρευση του νόμου, θα καταστρέψει το επιφανειακό, μέχρι βάθους εκατό περίπου μέτρων, οξειδωμένο κάλυμμα που προστατεύει απόλυτα από τη διαφυγή στο περιβάλλον επικίνδυνων και ευδιάλυτων ουρανιούχων υλικών που βρίσκονται βαθύτερα.

3) Την εγκληματική για τη δημόσια υγεία παράλειψη αναφοράς της παρουσίας ουρανίου στη Βάθη, αν το ΥΠΕΚΑ παραβλέποντας την απαγόρευση που επιβάλλει ο μεταλλευτικός κώδικας προχωρήσει σε αδειοδότηση των εξορύξεων και των διαδικασιών εμπλουτισμού εκεί. Το ουράνιο είναι επικίνδυνο όχι μόνο εξαιτίας της ραδιενέργειας που εκπέμπει, αλλά κυρίως γιατί  είναι ισχυρό τοξικό στοιχείο που προκαλεί αποδεδειγμένα διαφόρων μορφών καρκίνους, κυρίως στους εργαζόμενους στην εξόρυξή του και στους κατοίκους γειτονικών προς την εξόρυξη ή την απόθεση των μεταλλευτικών καταλοίπων περιοχών.

Να σημειωθεί ότι η ποσότητα ουρανίου που βρίσκεται σε βάθος στην περιοχή της Βάθης είναι, σύμφωνα με τα δημοσιευμένα γεωτρητικά και αναλυτικά δεδομένα, πάνω από εβδομήντα φορές μεγαλύτερη από την ποσότητα του χρυσού εκεί. Το μόνο που εξασφαλίζει από τον κίνδυνο διασποράς του ουρανίου στο περιβάλλον και την πρόσληψή του με την αναπνοή ή την τροφή είναι να μην επιχειρηθεί καμία εξόρυξη στη Βάθη. Τότε και μόνο δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος διαφυγής και διασποράς του ουρανίου, που θα παραμείνει ασφαλώς παγιδευμένο στο βάθος όπου υπάρχει. Να σημειωθεί ακόμα ότι είναι πολύ πιθανό ουράνιο να υπάρχει και στις άλλες εμφανίσεις που επιλέχθηκαν για εξόρυξη μέσα στον μεταλλευτικό χώρο των 91 χιλιάδων στρεμμάτων.

4) Τη μεγάλη πιθανότητα, έως βεβαιότητα, καταστροφής όλου του υδατικού δυναμικού της λεκάνης συλλογής υδάτων του Γαλλικού ποταμού στα Κρούσια, αν εκεί επιχειρηθούν εξορύξεις και μεταλλευτικές δραστηριότητες. Από δε το υδατικό δυναμικό αυτής της λεκάνης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό η ύδρευση του Κιλκίς και πολλών δεκάδων οικισμών κατά μήκος του Γαλλικού ποταμού, μέχρι τις παρυφές της Θεσσαλονίκης.

Οι εξορυκτικές και μεταλλευτικές δραστηριότητες καταναλώνουν πολύ μεγάλες ποσότητες νερού, αλλά είναι επίσης και επικίνδυνες για επιμόλυνση των επιφανειακών και υπόγειων νερών με την όξινη απορροή και τη διάλυση σ’ αυτά τοξικών μετάλλων, όπως μολύβδου, αρσενικού και ουρανίου.

Δε νομίζω ότι χρειάζεται να τονιστεί από εμένα στους έχοντες την εμπειρία κιλκισιώτες η ζωτικότατη, και ως όρος επιβίωσης, σημασία που έχει η διαφύλαξη της ποσότητας και της ποιότητας των νερών των Κρουσίων.

 Απέναντι σ’ αυτά τα πολύ βασικά και ανησυχητικά, κάποιοι προσπαθούν χωρίς κανένα ουσιαστικό επιχείρημα που να στέκει επιστημονικά και παραθέτοντας μόνο οικονομικά στοιχεία, να υποστηρίξουν πως η εγκατάσταση των εξορυκτικών και μεταλλευτικών δραστηριοτήτων θα είναι ευνοϊκή για την ανάπτυξη της περιοχής και θα λύσει το πρόβλημα της ανεργίας. Όμως, παραλείπουν να πουν το διαπιστωμένο και ομολογημένο και από το ΥΠΕΚΑ στοιχείο, ότι δηλαδή τα συνολικά ετήσια κρατικά έσοδα από τη δραστηριότητα στη χώρα μας όλων των μεταλλευτικών επιχειρήσεων ανέρχονται μόλις και μετά βίας στα δύο εκατομμύρια ευρώ, μάλιστα διατυμπανίζεται ως σπουδαίο γεγονός ότι το ποσό αυτό θα αυξηθεί στα τρία εκατομμύρια προσεχώς . Αλλά, ακόμα και αν ήταν να αυξηθεί στα τρία δισεκατομμύρια, είναι άραγε αρκετό αυτό για να αντισταθμίσει τον κίνδυνο λειψυδρίας στο Κιλκίς και πολύ περισσότερο τους σοβαρούς κινδύνους για τη δημόσια υγεία; Και οι 50 με 300 το πολύ θέσεις εργασίας, περιορισμένου και αυτές χρόνου, θα λύσουν στ’ αλήθεια το πρόβλημα της ανεργίας;

Όποιος ενδιαφέρεται για περισσότερες λεπτομέρειες και για την επιστημονική τεκμηρίωση των όσων υποστηρίζω, για τα οποία δεν υπήρξε μέχρι σήμερα καμία αμφισβήτηση και τα οποία έχουν κατατεθεί στο αρμόδιο να κρίνει τη νομιμότητα ή όχι της προκήρυξης του διαγωνισμού από το ΥΠΕΚΑ, διοικητικό Εφετείο Αθηνών, μπορεί να τα βρει στο αναλυτικό μου υπόμνημα 48 σελίδων που έχω κοινοποιήσει. (υπάρχει αναρτημένο στο site: Μέτωπο Αγώνα Ενάντια στα Μεταλλεία σε Κρούσια και Πάϊκο, εδώ: Υπόμνημα Προσφυγής).